vrijdag 22 januari 2010

147. Villa







Herman Gorter verhuisde in 1893 met zijn vrouw Louise Koopmans van Amersfoort naar Bussum en kwam toevallig in dezelfde laan te wonen waar Frederik van Eeden (huisarts in Bussum, psychiater in Amsterdam) woonde en niet ver van Van Eeden's latere sociale experiment 'Walden' rond villa Cruysbergen (zie foto, waar hij woonde met Truida Everts) met daarachter zijn schrijvershuisje (Van de koele meeren des doods). Van Eeden woonde met zijn (zie foto interieur) toenmalige vrouw Martha aanvankelijk in Villa Dennekamp, een door Berlage ontworpen huis in het Spiegel toen op enige afstand van de villa's aan de rand van Bussum. Vanaf daar was het prachtig wandelen naar 's-Graveland waar Henriette Roland Holst woonde. Gorter en Van Eeden waren aanvankelijk bevriend maar de socialist Gorter vond dat je op arbeiders geen 'vivisectie' mocht plegen. Als gemeenteraadslid ontpopte hij zich tot een tegenstander van Van Eeden's Walden.

De villa van Berlage is afgebroken; er staat nu een flat met uitzicht op de 'Kom van Biegel'. Van de schrale zanderige aarde (waar zo noest op werd gearbeid) is onlangs een natuurbrug gebouwd waar het wild nu vrijelijk overheen huppelt. Op de plek waar de villa Groot Cruysbergen van Walden stond is nu een Gamma gevestigd en daarnaast is de Hocras, een groothandel voor de horeca met verse vis en wijnen waar de villabewoners massaal een 'pasje' van hebben weten te bemachtigen.