zondag 23 augustus 2009

115. Ondankbaar





























Dorus Rijkers (1847-1928), zeeman en mensenredder, werd in de jaren twintig gekozen tot populairste Nederlander.
De fotorealistische prent met de bebaarde man met pijp en zuidwester heeft jarenlang in vele huiskamers gehangen; buiten Den Helder weten weinigen dat het om een persoon met geschiedenis gaat.
Haringvisser Dorus Rijkers heeft op de roeiboten van het NZHRM-reddingstation Nieuwediep vele mensenlevens gered. Het verhaal, zo lezen we op de website vernoemd naar Dorus, gaat dat hij van geen van de drenkelingen ooit iets heeft ontvangen, ook niet toen hijzelf geen cent te makke meer had; geen geld, geen dankwoordje. Niets; slechts enkele medailles kon hij uit armoede verkopen. Ook is bekend dat hij een weduwe trouwde met zes kinderen. Theodorus kwam na een goed verlopen reis op haringvangst in een vrolijke bui uit het café. Op de hoek van de straat zag hij een weduwe voor haar winkeltje staan. Zij had zes kinderen waarvan ze de jongste van acht maanden op haar arm droeg. Dorus maakte een praatje met haar en gaf het kind een cent voor zijn spaarpot en zei: "t Zou mij niks verwonderen als ik je vader nog eens werd !" "Ga nou deur" zei de weduwe, maar Dorus wist wat hij wilde. "As 'k de sjouw krijg, kom 'k eens bij je" zei Dorus. De 'sjouw' is de verzekeringspremie die uitgekeerd werd als een schip dat aan de grond zat geholpen werd. Maar het kon vaak jaren duren voordat die uitgekeerd werd. Maar Dorus had geluk. Een week later kreeg hij zijn sjouw, acht en dertig guldens. Met een half flessie pons en een pond allerhande ging hij direct op aanzoek. En werd op zijn drieëntwintigste de tweede vader van zes kinderen, waarvan de oudste zoon al 18 jaar was. Een paar jaar later werd hij Opa. Toen noemde heel Den Helder hem "Opa" en dat is altijd zo gebleven.'
Minstens 500 mensen gered. Misschien waren U en ik er niet geweest zonder de heldenmoed van Dorus.
Noot: Geen idee wat Pons en Allerhande toen betekende... Is Pons misschien jenever?
Als borduurwerk kom ik zijn portret vaak tegen, ook als prent, maar nooit nageschilderd. Waar zich het origineel bevindt van deze prent, is mij niet bekend.
De twee schilderijen met reddingsboot komen uit de collectie van http://www.museumanonymus.nl/