vrijdag 21 augustus 2009

110. Lezende vrouw II


Hier zien we Marilyn Monroe gefotografeerd door Eve Arnold (Philladelphia, 1912) in 1955. Marilyn is hier 29 jaar oud en leest 'Ulysses' van James Joyce; de meest gebiografeerde vrouw leest het invloedrijkste boek van de Twintigste Eeuw. En: ze heeft het bijna uit. Dat kunnen weinigen haar nazeggen.
Eve Arnold had een bijzonder vertrouwelijk band met Marilyn opgebouwd, volgens de uitgever van haar fotoboek. Zien wij hier nog iets van de Norma Jeane Mortenson; zoals zij lange tijd heette?
Eve Arnold (ze was 14 jaar ouder dan Marilyn en leeft nog steeds) heet eigenlijk Sklarsky van achteren.... voor het gemak, roem of een nieuwe identiteit kozen veel Amerikanen voor een nieuwe naam. (Er zijn Amerikanen die voor Chinezen werken en zich bijvoorbeeld Ling laten noemen; dat kan ook).
Bij Marilyn Manroe is er iets meer aan de hand. Er zijn meer dan 50 (!) biografieen over haar geschreven (serieuze en minder serieuze). Vrijwel elke biograaf beloofde de 'echte' Marilyn te beschrijven zoals ze was. Maar daar is (zo blijkt) geen beginnen aan. Hoe kunnen we weten wie we zijn? Een mens verandert voortdurend (er schijnt niet iets te bestaan als een oer-ik diep van binnen) en misschien goed nieuws voor ieder die uitgekeken is op zichzelf: het schijnt mogelijk te zijn om zo sterk op je gewenste imago te lijken dat je -met enig doorzettingsvermogen en andere hebbelijkheden- een nieuw persoon kan worden.
Maar als je mij vraagt: wie zien we hier? Dan zeg ik op mijn beurt: de echte Marilyn zoals zij werkelijk was. (overigens: hier hoeft ze niet stil te zitten dankzij de snelle sluitertijden van de moderne camera)
En: was ze werkelijk zo ver gevorderd in het boek of doet ze voor de foto alsof? Ben ik een achterdochtig cynicus of te realistisch dat ik daar op let en dat dan hardop denk?